En İyi Hapishane Filmleri

Jacques Audiard’ın 2009 yılında yönettiği "Yeraltı Peygamberi", bir hapishane suç filmi olarak dikkat çekiyor. Film, bulunduğu cezaevindeki mahkumlar arasındaki hiyerarşide yükselmeye çalışan, ancak bu süreçte bir suikastçi ve uyuşturucu kaçakçısına dönüşen Cezayir kökenli bir suçlunun hikayesini ele alıyor. Cezayir asıllı Fransız Malik El Djebena, 19 yaşında, polis memurlarına saldırdığı için altı yıl hapis cezasına çarptırılır. Cezaevine girdiği gün okuma yazma bilmeyen ve yalnız bir birey olan Malik, Korsika gangsterlerinin lideri César Luciani’nin dikkatini çekmiştir. Hapishane, Müslümanlar ve Korsikalılar olarak iki gruba ayrılmıştır. Malik, başlangıçta kendini gizlemeye çalışsa da, bir gün Korsikalılar onu bir cinayet işlemeye zorlayacaktır. Önemli bir duruşmada tanık olan Müslüman Reyeb’i öldürmek zorunda kalan Malik, bu eylem sonrasında Korsikalılar’ın güvenini kazanarak onların işlerini yapmaya başlar. Ancak Malik’in, Ryad adında bir Müslüman ile tanışıp dostluk kurması, onun hayatında köklü değişikliklere yol açacaktır.

1996 yılında vizyona giren "Yeşil Yol", Stephen King’in aynı isimli eserinden uyarlanan ve Frank Darabont tarafından sinemaya aktarılan ikonik bir hapishane dramıdır. Film, Büyük Buhran döneminde cezaevine düşen John adındaki bir mahkumun başından geçen doğaüstü olayları gözlemleyen Paul Edgecom adındaki bir hapishane memurunun hikayesini anlatmaktadır. Paul, idam cezasına çarptırılan mahkumlarla ilgilenen bir görevli olarak, yıllar boyunca birçok suçlunun infazına tanıklık etmiştir. Ancak bir gün karşısına çıkan John Coffey adındaki iri yarı adam, Paul’un hayatını köklü bir şekilde değiştirecektir. John’un sahip olduğu esrarengiz doğaüstü güçlerin yanı sıra, aslında son derece naif ve saf bir kişilik barındırdığı zamanla anlaşılacaktır. Zamanla, hapishanedeki tüm gardiyanlar John’a karşı büyük bir ilgi duymaya başlar ve ondan yardım talep etmeye yönelirler. John’un varlığı, cezaevinin karanlık atmosferinde bir umut ışığı gibi parlayarak, hem mahkumlar hem de gardiyanlar için beklenmedik bir değişim sürecini başlatır. Paul, John’un gerçek doğasını keşfettikçe, onunla olan ilişkisi derinleşir ve bu durum, Paul’un kendi yaşamına dair sorgulamalar yapmasına neden olur. Film, dostluk, adalet ve insanlık hali üzerine düşündüren temalarıyla izleyiciyi derinden etkileyen bir deneyim sunmaktadır.

2010 yılında Martin Scorsese'nin yönettiği ve Dennis Lehane'in aynı isimli romanından uyarlanan "Zindan Adası", bir adada kaybolan bir hastayı araştırmak üzere giden Edward Daniels'in yaşadığı olayları konu alıyor. 1954 yılında Edward "Teddy" Daniels, yeni ortağı Chuck Aule ile birlikte akıl hastalarının tutulduğu Ashecliffe Hastanesi'ne adım atar. Üç çocuğunu boğarak buraya getirilen Rachel Salondo isimli bir mahkumun kaybolması üzerine başlatılan soruşturma, ikiliyi gizemli olayların içine çeker. Edward ve Chuck, adadan geri dönme arzusuyla yola çıkarken, yaklaşan büyük bir fırtına nedeniyle birkaç gün boyunca adada kalmak zorunda kalırlar. Başlangıçta basit bir soruşturma gibi görünen bu durum, kısa sürede Edward ve Chuck için bir kabusa dönüşecektir. Adada karşılaştıkları esrarengiz olaylar, ikilinin hem zihinsel hem de fiziksel sınırlarını zorlayarak, onları beklenmedik bir gerilim dolu yolculuğa sürükler.

F. Gary Gray'ın yönettiği 2009 yapımı "Adalet Peşinde", sadece ailesinin katilini değil, aynı zamanda çürüyen ceza ve adalet sisteminin arkasındaki tüm unsurları hedef alan bir adamın hikayesini anlatıyor. Philadelphia'da ailesiyle birlikte huzurlu bir yaşam süren Clyde Shelton, evine gelen akli dengesi yerinde olmayan bir psikopat olan Clarance Darby'nin karısını ve kızını öldürmesine tanıklık eder. Kanıtların yanlış kullanılması ve Clarance'nin cezai ehliyeti olmaması nedeniyle davanın savcısı Nick Rice, onun mahkumiyetine engel olur. Bu duruma son derece öfkelenen Clyde, karısının ve kızının ölümünün intikamını almak ve bozuk adalet sistemine karşı bir mesaj vermek amacıyla, sistemin bir parçası olan herkesi teker teker ortadan kaldırmaya karar verir. Clyde Shelton, yaşadığı trajedinin ardından adalet arayışına girmekte ve bu süreçte karşılaştığı her engeli aşmak için kararlıdır. Ailesinin kaybı, onu sadece kişisel bir intikam peşine düşürmekle kalmaz, aynı zamanda adalet sisteminin çürümüşlüğünü gözler önüne sermek için bir savaş açmasına neden olur. Clyde, sistemin içindeki herkesin sorumluluğunu üstlenmesini sağlamak için acımasız bir plan yapar. Bu plan, onu hem bir avcı hem de bir kurban haline getirirken, adaletin ne anlama geldiğini sorgulayan bir yolculuğa çıkarır. Clyde'ın hikayesi, adaletin sağlanması için ne kadar ileri gidebileceğini sorgularken, izleyicilere de adaletin gerçek anlamını düşündürür. Kendi adaletini sağlamak için yola çıkan Clyde, sadece kişisel bir intikam peşinde değil, aynı zamanda sistemin çürümüşlüğüne karşı bir başkaldırı sergilemektedir. Bu süreçte, adaletin sağlanması için hangi bedellerin ödenmesi gerektiği ve bireylerin bu sistemdeki rollerinin ne olduğu üzerine derinlemesine bir sorgulama yapılır.

2008 yapımı "Açlık" adlı tarih draması, 1981 yılında İrlanda'da gerçekleşen açlık grevi sırasında Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu üyesi Bobby Sands’ın yaşamını ve Maze Hapishanesi'nde yaşanan olayları ele alıyor. Film, Sands’ın liderliğinde gerçekleştirilen bu grevin arka planını ve sonuçlarını derinlemesine inceliyor. Maze Hapishanesi'nde görevli olan Raymund Lohan, Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu üyesi Davey Gillen’in hapishaneye gelmesiyle birlikte olayların seyrinin değiştiğine tanıklık eder. Davey, hapishane üniformasını giymeyi reddettiği için hemen gardiyanlar tarafından hedef haline getirilir. Hücresine yalnızca bir battaniye ile çıplak gönderilen Davey, bu zor koşullarda yaşamaya mahkum edilir. Bu süreçte, yıkanmama eylemi gerçekleştiren Davey’in hücre arkadaşı Gerry Campbell ve sevgilisi, hapishane memurları tarafından zorla ve şiddet kullanılarak hücrelerinden çıkarılır. Bobby Sands, kendisine şiddet uygulayan bir gardiyanın yüzüne tükürdüğünde, istemeden de olsa büyük bir direnişin fitilini ateşlemiş olur. Bu eylem, hapisteki diğer mahkumlar arasında bir dayanışma ve direniş ruhu yaratır ve açlık grevinin başlamasına zemin hazırlar.

2013 yılında David Mackenzie'nin yönettiği "Starred Up", hapishane hayatını ve suçlularla olan etkileşimleri ele alan bir dramadır. Film, gönüllü bir terapistin, ülkenin en tehlikeli suçlularıyla geçirdiği deneyimleri merkezine alıyor. 19 yaşındaki Eric, genç yaşına ve geçmişindeki şiddet dolu olaylara rağmen, yüksek güvenlikli bir hapishanede dikkat çekici bir üne sahiptir. Aynı hapishanede, müebbet hapis cezasına çarptırılan Eric’in babası Neville, burada yasadışı işlerin başındaki kişinin sağ kolu olarak görev yapmaktadır. Eric’in, hapishanede diğer mahkumlara ve gardiyanlara karşı sergilediği saldırgan davranışlar, durumu daha da karmaşık hale getirir. Bu noktada, hapishanenin gönüllü terapisti Oliver, genç mahkumu korumak için harekete geçer ve onu gardiyanların elinden kurtarmayı başarır. Oliver, bu süreçte Eric’in hayatında önemli bir değişim yaratmaya çalışırken, genç adamın şiddet bağımlılığı onu büyük bir tehlikenin içine sürükleyecektir.

Ava DuVernay’ın yönettiği 2016 yapımı belgesel "Onüçüncü", Amerika Birleşik Devletleri’nin adalet sistemi ve ırksal ayrımcılık konularını derinlemesine inceliyor. Belgesel, köleliğin tarihine ve İç Savaş sonrasında kaldırılan bir suçun mahkumiyetine alternatif olarak “istemsiz kölelik” uygulamalarını sona erdiren Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’ndaki 13. Değişiklik’in ardından gelişen olayları araştırıyor. DuVernay, köleliğin kaldırılmasının ardından ortaya çıkan “ırksal kontrol sistemleri” ve zorla çalıştırma uygulamalarının varlığını vurguluyor. Belgesel, güney eyaletlerinde en basit suçların bile tutuklama sebebi haline geldiğini ve serbest bırakılan bireylerin, para cezalarını ödemedikleri takdirde çalışmaya zorlandıklarını gözler önüne seriyor. Bu durumun yasal olmamasına rağmen “suçlu kiralama” adı altında birçok beyaz tarafından gerçekleştirildiğini izleyiciye aktarıyor. DuVernay, bu uygulamaların kölelikten miras kalan bir sistemin devamı olduğunu ve adalet sisteminin nasıl işlediğini sorguluyor.

Sinema tarihinin en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilen "Esaretin Bedeli", Stephen King’in romanından uyarlanmış ve 1994 yılında Frank Darabont tarafından yönetilmiştir. Film, suçsuz olduğunu savunan bir bankacı olan Andy Dufresne’in, karısını ve onun sevgilisini öldürmekle suçlanarak müebbet hapis cezasına çarptırılması ve Shawshank Hapishanesi’ne gönderilmesi sürecini anlatmaktadır. 1947 yılında, Portland’da yaşayan Andy Dufresne, bu trajik olayın ardından Shawshank Hapishanesi’nde iki ömür boyu hapis cezasına mahkum edilir. Hapishanede geçirdiği süre boyunca, kendisi gibi ömür boyu hapis cezası alan ve hapishaneye kaçak mal sokma becerisiyle tanınan Ellis “Red” Redding ile derin bir dostluk kuracak ve bu süreçte hapisten kaçmanın yollarını araştıracaktır. Film, Andy’nin hapishanedeki yaşamını ve Red ile olan dostluğunu derinlemesine işlerken, aynı zamanda umudun ve özgürlüğün peşinden koşmanın önemini vurgulamaktadır. Andy’nin zeki ve kararlı yapısı, onu hapishane hayatında farklı bir konuma getirirken, Red’in deneyimleri ve bakış açısı, izleyicilere insan ruhunun dayanıklılığını gösterir. Shawshank Hapishanesi’nin karanlık atmosferinde, Andy’nin hayatta kalma mücadelesi ve özgürlük arayışı, izleyicilere unutulmaz bir hikaye sunar. "Esaretin Bedeli", sadece bir hapishane dramı olmanın ötesinde, dostluk, umut ve insan ruhunun gücü üzerine derin bir anlatı sunmaktadır. Andy ve Red’in dostluğu, zorluklar karşısında bile insanın nasıl dayanabileceğini ve umudunu kaybetmemesi gerektiğini gösterir. Film, izleyicilere, her koşulda özgürlüğün ve insan onurunun ne kadar değerli olduğunu hatırlatırken, aynı zamanda sinema sanatının en güzel örneklerinden birini sunmaktadır.